List

ابتـدا بايد تأکید کنم که رشـته حقیر فلسـفه نیسـت و بـه همیـن دلیل از قبول مصاحبه ابا داشـتم ولـی با توجه به تعیین تكلیفی که برای حقیر شـده اسـت، چند نكته مقدماتی را عـرض می‌کنـم. دربـاره تأثیـر حكمت و فلسـفه بـر تمدن اسلامی،شايدمناسـب باشـد بحثم را در سه قسمت متفاوت عرضـه کنم. مـا گاهی میگويیم حكمت و فلسـفه و مرادمان میراثـی اسـت کـه در ايـن زمینه پديـد آمـده و کتابهايی که در ايـن زمینـه تدويـن شـده اسـت و مرادمـان از تأثیر، سـهم اينهـادرمنظومـه علمی کلـِی تمدن مسـلمانان اسـت.اگراز ايـن زاويـه نـگاه کنیم و به خصـوص اگر هر نـوع بحث عقلی را در عـداد ايـن نـوع مباحـث بشـماريم، بايد بگويیـم همواره سـهمي از پیدايـش و رشـد و تحول تمدن پیشـین اسلامی، رهین فعالیتهای عقلی مسـلمانان و دستاوردهای عقلی آنان بودهاسـت؛يعنیاگرشـمامجموعهتمدناس میرابهمثابه يـک درخـت در نظر بگیريـد، شـاخهای از اين درخـت همواره مباحث عقلی وفلسـفی بوده و ازهمان سـده‌های نخسـتین، به‌خصـوص از اواخـر سـده نخسـت هجـری بـه ايـن سـو، رفته‌رفتـه بخشـی از تألیفات معطـوف به مباحث عقلـی بوده اسـت. به همیـن ترتیب که جلوتر میرويـم، نحله‌های فكری مختلف شـكل میگیرد. نحله‌های درون‌دينی مثل اشـعری و معتزله، نحله‌های فلسفی که خاستگاه اولیه‌شـان را برون‌دينی می‌دانیـم و جريانهـای فلسـفی متاثر از جريانهـای يونانی و از آثـار کنـدی و فارابـی و ماننـد آن گرفتـه تا نقطـه اوج که ابن‌سـینا اسـت و بعد فیلسـوفانی که با مشـربهای مشايی و اشـراقی پديد آمدند، همگي بخشی از میراث تمدنی را تشكیل می‌دهنـد. در اينجـا هیچ بحثی نیسـت و کسـی نمیتواند آن را انـكار کنـد. شـايد برخـي در اط ق اسلامیت بـر اين گونه فعالیتهـا، تاملات يا بحثهايی داشـته باشـند کـه آن بحثها را در جاهـای ديگـری بايـد پـی گرفت؛ مثلا ً آيا آثار ابن‌سـینا اسلامی اسـت يـا مسـلمانی يـا هیچکـدام از اينهـا و از رخنه میـراث يونـان اسـت. اينها بحثهايی اسـت که در اينجـا وارد آن نمیشـوم و نمیخواهـم داوری کنـم. اين آثار و اين سـیر را هر چیزی بگیريد، بخشـی از میراث مسلمانان و میراث علمی مندرج در تمدن اسلامی اسـت. در اين هیچ ترديدی نیسـت. فهم دوم از سـؤال شـما اين اسـت کـه مراد از تاثیر، اثرگذاری باشـد؛ به اين معنا که ببینیم اين میراث در سـمت و سـو يافتن تمدن اسلامی چگونه اثر گذاشـته اسـت؛ ضمن اينكه اين را نفـی نمی‌کنم که گفتمانهـای فلسـفی در هـر دوره از تاريخ بشـر و هـر جامعـه‌ای که حاکم باشـند، بر جهت‌گیـری علوم، اثـر خـاص خـود را خواهند داشـت.

مصاحبه با دوفلصلنامه رهنامه‌ی پژوهش؛شماره ۱۷ و۱۸؛بهار و تابستان ۱۳۹۳

دریافت متن کامل به صورت پی‌دی‌اف:

تمدن و فلسفه‌ی اسلامی

  Posts

1 2 3
سپتامبر 21st, 2019

مصاحبه درباره‌ی آئین‌های عزاداری اهل سنت تاجیکستان در عزای امام حسین علیه‌السلام

مصاحبه با خبرگزاری تسنیم درباره‌ی عزاداری اهل سنت کشور تاجیکستان در ایام عاشورای حسینی. ۳۰ شهریور ۱۳۹۸. به گزارش گروه […]

می 31st, 2018

جایگاه صلح امام حسن علیه‌السلام در هندسه‌ی فکری شیعی

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، صلح امام حسن علیه‌السلام در کنار سکوت و قیام حضرت امیرالمؤمنین امام علی […]

می 25th, 2018

کنگره‌ی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی

مصاحبه با خبرنامه‌ی شماره ۳ کنگره‌ی بین‌المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی به عنوان مدیر کمیته‌ی تاریخ، […]

مارس 22nd, 2018

سندی در حصر

نگاهی به چرایی ناکامی‌ها در اجرای سند چشم‌انداز ۲۰ ساله در گفتگو با ماهنامه‌ی رسائل، شماره‌ی هفتم، اسفند ۱۳۹۶   […]

نوامبر 7th, 2017

سیاست‌گذاری فقهی و مصون‌سازی مناسک شیعی

بخش دوم مصاحبه با پایگاه خبری-تحلیلی طلیعه پیرامون بررسی ابعاد تمدنی-مناسکی راهپیمایی اربعین-آبان ۹۵ *جناب حجت‌الاسلام الویری، در بخش قبلی مصاحبه […]

نوامبر 6th, 2017

راهپیمایی اربعین؛از ظرفیت‌های تمدّنی تا آفات مناسک‌گرایی

*به نظر شما پدیده راهپیمایی اربعین را چگونه می‌توان تحلیل کرد و ریشه آن چیست؟ ضمن تشکر از پایگاه اطلاع‌رسانی […]

آگوست 18th, 2017

تاریخ علم و نگاه بیرونی و درونی به فقه

 ابتدا باید به نکته اشاره کرد که مراد از “تاریخ مسائل یک علم” چیست و برای پاسخ دقیق به این […]

آگوست 6th, 2017

نقد و بررسی تاریخ‌نگاری ابن‌خلدون

گفتگو با ماهنامه‌ی فرهنگ امروز؛شماره‌ی۱۸؛مرداد۹۶ *ابن خلدون در مقدمه علاوه بر سخن گفتن از فلسفه تاریخ به اسلوب تاریخ نگاری […]