List

مقاله‌ی منتشر شده در فصلنامه‌ی علمی پژوهشی اسلام و مطالعات اجتماعی؛شماره‌ی دوم؛پاییز ۱۳۹۳

محسن الویری/حسین مهربانی‌فر

چکیده:

گفت‌وگو که به عنوان ضرورتی گریز‌ناپذیر برای ایجاد تفاهم و رفع اختلافات و رشد اندیشه در زندگی بشری است، موضوع مطالعه مکاتب مختلف فلسفی و گرایش‌های مختلف فکری قرار گرفته است. در سنت اسلامی هم همواره گفت‌وگو به عنوان راهبردی کلیدی در حل منازعات و گسترش همدلی و همزبانی مورد توجه واقع شده است. این پژوهش به منظور شناخت هر چه بیشتر سنت اسلامی در زمینه گفت‌وگو با مطالعه سیره نبوی در گسترۀ گفت‌وگوی میان فردی و گروهی در پی فهم و تحلیل چگونگی و کارکردهای گفت‌وگو در سیره عملی پیامبر اعظم در صدر اسلام با نگاهی به نظریه کنش ارتباطی هابرماس است. مطالعه گفت‌وگوهای پیامبر با تکیه بر سیره نگاشت‌ها ما را به این نتیجه رساند که گفت‌وگوهای آن حضرت از مشخصه‌هایی همچون «برابری در گفت‌وگو» و «دادن آزادی بیان»، «صبر و حوصله»، «استماع دقیق» برخوردار بوده و کارکردهایی از قبیل «تبلیغ»، «حفظ همگرایی» و «رفع شبهات» داشته است. تحلیل این یافته‌ها بر اساس نظریه کنش ارتباطی هابرماس، اشتراک و قرابت ظاهری بسیار زیاد این دو رویکرد به گفت‌وگو را، در عین تفاوت در بنیآن‌های معرفتی می‌نمایاند. محوریت عقل عرفی و تأکید بر اجماع و حقیقت بین الاذهانی در ایده گفت‌وگوی هابرماس و محوریت عقل وحیانی و تأکید بر حقیقت قدسی در رویکرد توحیدی پیامبر اعظم از جمله این تفاوت‌های بنیادین است.

دریافت متن کامل به صورت پی‌دی‌اف:

مطالعه چگونگی و کارکردهای گفت‌وگو در سیره نبوی با نگاهی به نظریه کنش ارتباطی

  Posts

1 2 3 4
سپتامبر 21st, 2019

تقابل يا تطابق ديدگاه كلامی بر انديشه تاريخی؟ بررسي موردی ديدگاه تقی‌الدين علی مقريزی

مقاله‌ی منتشر شده در فصلنامه‌ی علمی پژوهشی مطالعات تاریخ اسلام، سال یازدهم، شماره‌ی ۴۰، بهار ۱۳۹۸ چکیده: چگونگي كنشگري انسان […]

آوریل 7th, 2018

تحلیل ناکامی و بحران‌سازی ملّی‌گرایی عربی و بازتاب‌های کنونی آن در جهان اسلام

مقاله‌ی منتشر شده در دوفصلنامه‌ی علمی-پژوهشی مطالعات تاریخی جهان اسلام. سال چهارم، شماره ۸ پاییز و زمستان ۱۳۹۵ علی الهی‌تبار […]

آگوست 7th, 2017

تاملاتی دينی پيرامون آينده‌پژوهی

چکیده: يكي از تاملاتي كه پيرامون آينده‌نگری می‌توان مطرح ساخت سنجش آن با ترازوی انديشه دينی است بدين معنی كه […]

آگوست 1st, 2017

چیستی الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت و نقش حوزه‌های علمیه در تدوین آن

چکیده: تاسیس مرکزی مستقل برای تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را باید نقطه عطفی در کلان‌نگریهای منتهی به سند رسمی در کشور […]

آگوست 1st, 2017

نگاه تاريخی قرآن و تاريخ‌نگاری مورخان مسلمان؛بررسی موردی علت پيروزی مسلمانان در غزوه بدر

چکیده: واکاوی تجربه تاریخ‌نگاری در پهنه تمدن اسلامی، برای پی‌ریزی مکتب تاریخ‌نگاری بومیِ هم‌سو با دگرگونی‌های دیگر شاخه‌های علوم انسانی […]

آگوست 1st, 2017

فرانقش هدايتگری و سيره‌ی اجتماعی فاطمه(س)؛درآمدی روش‌شناختی

چکیده: سيره اجتماعی فاطمه(عليها السلام) را بر اساس تعامل بين شبكه ارتباطات اجتماعی آن حضرت و مؤلفه‌های مؤثر بر منزلت […]

آگوست 1st, 2017

همگرایی رده‌های دینی در سپهر آموزه‌های دینی

چکیده: ساخت رده‌ای يکی از ساخت‌های اجتماعی است که براساس مؤلفه‌هايی همچون جنسيت، قوميت، دين و مانند آن، انواع گوناگونی […]

جولای 23rd, 2017

مطالعه چگونگی و کارکردهای گفت‌وگو در سیره نبوی با نگاهی به نظریه کنش ارتباطی

مقاله‌ی منتشر شده در فصلنامه‌ی علمی پژوهشی اسلام و مطالعات اجتماعی؛شماره‌ی دوم؛پاییز ۱۳۹۳ محسن الویری/حسین مهربانی‌فر چکیده: گفت‌وگو که به […]