کتاب “این بیست و سه صفحه؛ بازخوانی یک سند از آیت‌الله هاشمی رفسنجانی” در ۱۵۹ صفحه از سوی نشر لوگوس در آستانه‌ی دومین سالگرد رحلت مرحوم آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی منتشر شد.
این کتاب در اصل پاسخ‌های مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی به پرسش‌های شاخه دانش‌آموزی حزب جمهوری اسلامی در نیمه اول سال ۱۳۶۱ ش. است. این پرسش‌ها در آن زمان، در اختیار سرکار خانم فاطمه هاشمی که ایشان هم عضو شاخه دانش‌آموزی بودند، قرار می‌گرفت و ایشان پاسخ‌های مرحوم پدرشان حضرت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی را به صورت صوتی دریافت می‌کردند و پس از پیاده کردن نوار صوتی، آن‌ها را در اختیار شاخه دانش‌آموزی حزب قرار می‌دادند.
نسخه دست‌نویس این پرسش و پاسخ‌ها نزد بنده که در آن زمان عضو شاخه دانش‌آموزی حزب جمهوری اسلامی و مسؤول بخش سیاسی آن بودم، باقی مانده بود و سال گذشته به گونه‌ای که در مقدمه کتاب توضیح داده شده است از وجود آن‌ها مطلع شدم. اکنون آن برگه‌ها و متن حروف‌چینی شده آن همراه با پیش‌گفتار و مقدمه و یک صد و بیست پی‌نوشت در مستندسازی پاره‌ای از سخنان و نیز توضیح مفاهیم، رویدادهای و شخصیت‌های مذکور در پاسخ‌ها منتشر شده است. نمایه کتاب که در دو بخش جدا از هم برای سخنان مرحوم آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و برای مقدمه و پی‌نوشت‌ها تنظیم شده است بر ضریب بهره‌مندی از کتاب افزوده است.
با توجه به این که متن دست‌نویس این پرسش و پاسخ‌ها بیست و سه صفحه است، نام کتاب ضمن اشاره به این صفحات، با امید تبرک جستن از بیست و سه سال نزول وحی که مرحوم آیت‌الله هاشمی تفسیری بر آن دارند و با الهام از کتاب “آن بیست و سه نفر” که در باره خاطرات ایام اسارت بیست و سه نفر از رزمنندگان کرمان است، انتخاب شده است.
چارچوب علمی برگزیده در این کتاب سندشناختی است و بر همین اساس در مقدمه کتاب توضیحات مربوط به این سند در قالب نه محور زیر بیان شده است: تعیین نوع سند، تشخیص اعتبار سند، سرگذشت سند و فرایند آماده‌سازی آن برای چاپ، مشخصات سند، خواندن سند، تنظیم سند، محتوای سند، توضیح محتوای سند و سرانجام تحلیل فرامتن سند.
در بخشی از مقدمه کتاب چنین آمده است:
آن‌ها که با تاریخ مأنوس هستند می‌دانند که به ندرت می‌توان شرح حال رجال سیاسی را در ایام حیات آن‌ها و یا نزدیک به حیات آن‌ها نوشت. اگر از سر تسامح یا به جِدّ قرار باشد برای فلسفه انتقادی تاریخ هم ـ چونان سنت‌های تاریخی مورد بحث در فلسفه نظری تاریخ ـ چند قانون برشمرد بی‌گمان یکی از آن‌ها این است که شرح حال یک رجل سیاسی نوشته شده در ایام حیات او اگر در عهد مسندنشینی او نوشته شده باشد همه نکوهش‌هایی را که سزاست گفته شود در بر ندارد و اگر در عهد حاشیه‌نشینی او نوشته شده باشد همه ستایش‌هایی را که زیبنده اوست در بر ندارد. بر اساس این قانون نانوشته هنوز برای یک تاریخ‌پژوه زمانه نوشتن در باره مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی فرا نرسیده است. اکنون قلم در دست ارباب سیاست است و زمانی باید بگذرد تا این قلم را به اصحاب تاریخ بسپارند.
دیدگاهتان را بنویسید